ภาพรวมอุตสาหกรรมเครื่องหนังและรองเท้า
กลุ่มสินค้ากระเป๋าที่ทำจากสิ่งทอ
กระเป๋านั้นมีหลากหลายรูปทรง ใช้วัตถุดิบหลากหลาย และสีสันที่แตกต่างออกไป สิ่งทอเป็นวัตถุดิบหนึ่งที่ได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายกระเป๋าผ้าไม่ได้ออกแบบมาเพื่อใส่ของอย่างเดียว แต่สามารถนำไปสู่คำว่า แฟชั่นได้อีกด้วย
1. ภาพรวมการผลิต
1.1 คำนิยาม
จากการจำแนกของระบบพิกัดศุลกากรฮาร์โมไนซ์ ได้จำแนกผลิตภัณฑ์กระเป๋าเป็นสินค้าในหมวดกระเป๋าและเครื่องใช้สำหรับเดินทาง (HS 4202)
แต่การศึกษาในครั้งนี้จะทำการศึกษาเฉพาะกระเป๋าที่ทำจากสิ่งทอเป็นหลัก โดยจะใช้เฉพาะข้อมูลตามพิกัดอัตราศุลกากรระบบฮาร์โมไนซ์ ดังนี้
42021299001 กระเป๋าเดินทางทำด้วยวัตถุทอ
42022200001 กระเป๋าถือทำด้วยวัตถุทอ
420232 กระเป๋าใส่สตางค์ประเภทด้านนอกเป็นแผ่นพลาสติกหรือวัตถุทอ
420292 กล่องใส่เครื่องประดับประเภทด้านนอกเป็นแผ่นพลาสติกหรือวัตถุทอ
1.2 ประเภทของกระเป๋าตามวิธีการหิ้วของกระเป๋า
Shoulder Bag (กระเป๋าสะพายไหล่)
กระเป๋าสะพายไหล่ มีหลากหลายรูปทรง และขนาด ส่วนใหญ่จะมีขนาดค่อนข้างใหญ่ไว้สำหรับใส่กระเป๋าสตางค์ กุญแจ มือถือ หนังสือ สมุด เครื่องสำอาง และอื่นๆ กระเป๋าทรงนี้มักจะมีช่องใส่ของทั้งด้านนอกและด้านในเพื่อที่จะให้จุของได้เยอะขึ้น กระเป๋าแบบนี้ออกแบบให้สะพายบนไหล่
Clutch (กระเป๋าคลัทช์)
กระเป๋าทรงคลัทช์เป็นกระเป๋าที่ไม่มีหูหิ้ว จะใช้โดยการถือไว้ในมือ หรือหนีบไว้ใต้แขน กระเป๋าคลัทช์มีหลากหลายรูปแบบทั้งทรงนิ่ม แบบมีกรอบรอบ หรือแบบกล่องแข็ง และยังมีรูปแบบการปิดที่หลากหลาย เช่น พับปิดจากด้านบน แบบใช้ซิปรูด แบบกดล็อค หรือแบบหูรูด
Handheld Bag (กระเป๋าถือหูหิ้ว)
กระเป๋าชนิดนี้ออกแบบมาเพื่อใช้มือหิ้วเท่านั้น ทำให้มีหูหิ้วที่สั้น และไม่สามารถนำมาสะพายบนไหล่ได้ ซึ่งจะมีขนาดเล็กกว่ากระเป๋าสะพายไหล่ แต่ใหญ่กว่ากระเป๋าทรงคลัทช์
Messenger bag (กระเป๋าสะพายข้าง)
กระเป๋าเอกสารหรือกระเป๋าสะพายข้าง ที่เรียกแบบนี้เพราะลักษณะในการใช้งาน กระเป๋าทรงนี้มักจะติดตัวไว้ตลอดเวลาทำให้คุณรู้สึกปลอดภัยเวลาใช้งาน เพราะมันจะไม่หายไปไหนแน่นอน กระเป๋าทรงนี้มีหลากหลายรูปแบบและขนาด เหมาะสำหรับนักเรียน และนักท่องเที่ยวที่จะต้องเคลื่อนย้ายตลอดเวลา
Backpack (กระเป๋าเป้)
กระเป๋าเป้เป็นกระเป๋าที่มีสายสะพายสองสาย และออกแบบมาให้สะพายบนหลัง ชึ่งเหมาะมากสำหรับใส่ของหนักๆ เช่น หนังสือเรียน สมุดจดบันทึก เครื่องเขียนต่างๆ หรือของที่มีน้ำหนักอื่นๆ และยังเหมาะกับการท่องเที่ยว ปีนเขา เข้าค่าย หรือ กิจกรรมต่างๆ
ภาพที่ 1 ตัวอย่างผลิตภัณฑ์กระเป๋าที่ทำจากสิ่งทอ
1.3 จำนวนผู้ผลิตกระเป๋าที่ทำจากสิ่งทอ
ข้อมูลจากกรมโรงงานอุตสาหกรรม ปี 2558 พบว่า ผู้ผลิตกระเป๋าที่ทำจากสิ่งทอจะอยู่ในหมวดรหัส 03200 โรงงานผลิตผลิตภัณฑ์หรือชิ้นส่วนของผลิตภัณฑ์ซึ่งมิใช่เครื่องแต่งกาย หรือรองเท้า มีจำนวนผู้ผลิตรวมทั้งสิ้น 286 โรงงาน ผู้ประกอบการส่วนใหญ่จะตั้งโรงงานอยู่ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล เนื่องจากการคมนาคมขนส่งที่สะดวก
2. การออกแบบและพัฒนาผลิตภัณฑ์กระเป๋าที่ทำจากสิ่งทอ
2.1 กระบวนการผลิตกระเป๋า
การผลิตกระเป๋าแต่ละประเภท มีขั้นตอนรายละเอียดในการผลิตที่แตกต่างกันออกไปตามชนิดของผลิตภัณฑ์ รวมๆ แล้วมี 3 ขั้นตอนหลักดังนี้
ภาพที่ 2 กระบวนการผลิตกระเป๋า
1. ขั้นตอนการเตรียมงาน
- เตรียมวัตถุดิบ ตรวจสอบและคัดเลือกคุณภาพของวัตถุดิบให้เหมาะกับกระเป๋าที่จะทำการผลิต และตรงกับความต้องการ
- จากนั้นตัดผ้าและผ้าซับใน (ซึ่งในส่วนนี้จะเรียกว่า “แผนกหนังหน้า” คนงานในแผนกนี้เรียกว่า “ช่างหนังหน้า”) โดยจะทำการลอกแบบ ถ่ายแบบ เย็บ ให้เป็นไปตามแบบที่จะนำไปผลิตเป็นกระเป๋าประเภทต่างๆ
- หลังจากนั้นจะทำการเย็บผ้าและผ้าซับในให้เข้ากันและนำไปผลิตในขั้นตอนต่อไป
2. ขั้นตอนประกอบชิ้นส่วนต่างๆ
- นำผ้าที่ผ่านการตัดเย็บเรียบร้อยแล้วจากขั้นตอนการเตรียมงาน มาประกอบเข้ากับอุปกรณ์หรือวัสดุอื่นๆ ให้เป็นรูปร่างหรือรูปแบบของกระเป๋าประเภทต่างๆ ที่ต้องการ ประกอบด้วย 3 ขั้นตอน คือ
- การเตรียมชิ้นส่วน ประกอบด้วยการทาสี การทากาว การพับริม ซึ่งเป็นงานทำด้วยมือเป็นหลัก
- การเย็บชิ้นส่วน เป็นการเย็บขั้นต้น เพื่อเตรียมการประกอบสำหรับขั้นตอนต่อไป
- การประกอบชิ้นส่วนเข้าด้วยกันจนสำเร็จรูป เป็นการประกอบชิ้นส่วนต่างๆ เข้าด้วยกันมีขั้นตอนการประกอบ และเย็บกลับไปกลับมาจนผลิตภัณฑ์สำเร็จ
3. ขั้นตอนการตรวจสอบ เป็นการตรวจสอบคุณภาพและตกแต่ง
- นำส่วนประกอบที่สำเร็จแล้วจากขั้นตอนการประกอบชิ้นส่วนต่างๆ มาตรวจสอบความเรียบร้อย
- ทำความสะอาด และตกแต่งให้สวยงาม
- หากการตรวจสอบพบว่า คุณภาพไม่ดี ก็จะนำผลิตภัณฑ์ดังกล่าวไปแก้ไข จนได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพดีตรงตามความต้องการ
- นำไปบรรจุหีบห่อพร้อมออกสู่ตลาด
2.2 แหล่งที่มาของวัตถุดิบและวัตถุดิบที่ใช้ในการผลิต
วัตถุดิบที่นำมาผลิตกระเป๋าใช้แหล่งวัตถุดิบภายในประเทศบางส่วน และมีการนำเข้าผ้าและอะไหล่บางชนิดจากประเทศจีน ไต้หวัน และญี่ปุ่น
วัสดุที่ใช้ในการผลิตกระเป๋ามีให้เลือกหลากหลายชนิด ไม่ว่าจะเป็นผ้าประเภทต่างๆ เช่น โพลีเอสเอตร์ ผ้า Cotton ผ้าแคนวาส ผ้าตาข่าย ผ้าฟองน้ำ ผ้าผสม และวัสดุสังเคราะห์จำพวกพลาสติก PVC เป็นต้น