TH
นายอนุสรณ์ ธรรมใจ คณบดีคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทย และ อดีตกรรมการนโยบายและกำกับการบริหารหนี้สาธารณะ กระทรวงการคลัง เปิดเผยว่า ประเทศไทยสามารถลดข้อจำกัดงบประมาณและเพดานหนี้สาธารณะผ่านการลงทุนโครงการโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ภายใต้ระบบ PPP (Public Private Partnership) หรือการร่วมลงทุนระหว่างรัฐและเอกชนได้
การลงทุนโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่มีความจำเป็นในการยกระดับศักยภาพของเศรษฐกิจให้สูงขึ้น ช่วยขับเคลื่อนเศรษฐกิจและยกระดับขีดความสามารถในการแข่งขันในระยะปานกลางและระยะยาว งบประมาณปี 2569 ที่ผ่านรัฐสภาวาระแรก ยังมีสัดส่วนของงบลงทุนเพียงแค่ 22.9% ของวงเงินงบประมาณคิดเป็นเพียง 8.64 แสนล้านบาทเท่านั้น จึงจำเป็นต้องหาแหล่งทุนเพื่อการลงทุนในโครงการขนาดใหญ่เพิ่มเติม
ทั้งนี้ ที่ผ่านมาโดยเฉลี่ยแล้ว งบประมาณรายจ่ายประจำปีของรัฐบาลจะมีงบลงทุนอยู่ที่เฉลี่ยประมาณ 20% คิดเป็นเม็ดเงิน 6-7 แสนล้านบาทโดยเฉลี่ย ไม่เพียงพอต่อการกระตุ้นเศรษฐกิจที่เผชิญกับผลกระทบสงครามการค้าและมีโอกาสเติบโตต่ำกว่า 2%
ขณะที่เม็ดเงินรายได้จากรัฐวิสาหกิจก็ไม่เพียงพอต่อการพัฒนาและลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานทางเศรษฐกิจขนาดใหญ่ การกู้เงินหรือก่อหนี้สาธารณะเพิ่มเติมก็มีเพดานไม่เกิน 70% ของจีดีพี การจะนำเอารัฐวิสาหกิจระดมทุนในตลาดหลักทรัพย์ หรือ ออกกองทุนรวมโครงสร้างพื้นฐาน เพิ่มเติม บรรยากาศการลงทุนในตลาดการเงินในขณะนี้ก็ไม่เป็นใจนัก การผลักดันการลงทุนโครงการขนาดใหญ่ผ่านระบบ PPP จึงเป็นทางออกสำหรับการลงทุนโครงการขนาดใหญ่ภายใต้ข้อจำกัดทางการคลัง
จากการสำรวจข้อมูลพบว่า ระหว่างปี พ.ศ. 2563-2570 มีโครงการร่วมลงทุนทั้งหมดประมาณ 138 โครงการ มีเม็ดเงินลงทุนประมาณ 917,677 ล้านบาท แบ่งออกเป็น โครงการ High Priority 421,762 ล้านบาท ทั้งหมด 22 โครงการ โครงการ PPP Initiative 280,481 ล้านบาท ทั้งหมด 88 โครงการ โครงการ Normal 215,434 ล้านบาท ทั้งหมด 28 โครงการ โครงการ PPP เหล่านี้มีทั้งที่ประสบความสำเร็จเป็นอย่างดี และ มีหลายโครงการก็เกิดปัญหาและอุปสรรค
โดยปัจจัยที่ทำให้โครงการ PPP ประสบความสำเร็จ ประกอบไปด้วย หนึ่ง การจัดทำโครงการที่อยู่บนพื้นฐานของความเป็นหุ้นส่วนระหว่างรัฐและเอกชน (Partnership) อย่างแท้จริง โดยมีการจัดสรรผลประโยชน์และความเสี่ยงอย่างเป็นธรรม ต้องมีกรอบนโยบายจากรัฐชัดเจน รัฐบาลต้องมีเสถียรภาพและมีความต่อเนื่อง โครงการต้องมีความโปร่งใส ตรวจสอบได้ มีการแข่งขันของเอกชนในชั้นประมูลอย่างเป็นธรรม ไม่มีการฮั้วกัน โครงการเหล่านี้ก็จะลดต้นทุนของรัฐ ลดภาระทางการคลัง และได้ประโยชน์จากความรู้ความเชี่ยวชาญและนวัตกรรมจากเอกชนมาพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเหล่านี้
อย่างไรก็ดี โครงการ PPP หลายโครงการเกี่ยวข้องกับหน่วยงานของรัฐหลายหน่วยงาน เกี่ยวข้องกับกฎหมายหลายฉบับ ทำให้เกิดความล่าช้า ข้อจำกัดในทางปฏิบัติ ขณะที่หลายโครงการจำเป็นต้องมีการตรวจสอบความโปร่งใส ความเสี่ยงและการแบ่งปันผลประโยชน์ว่าเป็นธรรมหรือไม่ โดยเฉพาะผลประโยชน์ต่อสาธารณชน การนำข้อตกลงคุณธรรม (Integrity Pact) มาปรับใช้กับขั้นตอนการคัดเลือกเอกชนอาจช่วยป้องกันประโยชน์ของสาธารณชนได้บ้าง
ที่มา : https://www.thansettakij.com/economy/629037
