ร่างแผนยุทธศาสตร์ด้านสิ่งทอที่ยั่งยืนของประเทศต่าง ๆ

ร่างแผนยุทธศาสตร์ด้านสิ่งทอที่ยั่งยืนของประเทศต่าง ๆ

เวียดนาม (Vietnam) สมาคมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่มเวียดนาม ได้เสนอให้กระทรวงอุตสาหกรรมและการค้าของเวียดนาม จัดทำแผนยุทธศาสตร์การพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอและเครื่องนุ่งห่ม ในช่วงปี พ.ศ. 2573-2583 ซึ่งจะช่วยส่งเสริมให้เกิดการลงทุนในเขตอุตสาหกรรม เพื่อผลิตวัตถุดิบที่ประสบปัญหาความขาดแคลน

จีน (China) นโยบายการพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอของประเทศจีน ปี พ.ศ. 2554-2563 ส่งเสริมการลงทุนในอุตสาหกรรมผลิตเสื้อผ้าของจีน โดยสนับสนุนการใช้เทคโนโลยีและลดการใช้พลังงาน อีกทั้งมีการจัดทำวิสัยทัศน์ The Vision 2030 ที่เน้นการใช้เทคโนโลยีเพื่อขับเคลื่อน Sustainable Creative Industry

ญี่ปุ่น (Japan) สนับสนุนหลักการ 3R (Reduce, Reuse, Recycle) ตามวิสัยทัศน์ Circular Economy Vision 2020 และต่อยอดด้วยการใช้ 3R เป็นฐานในการช่วยเพิ่มมูลค่าและลดปริมาณการใช้วัตถุดิบ ตลอดทั้งห่วงโซ่การผลิต และเพิ่มความสามารถในการแข่งขันของประเทศ โดยระบุอุตสาหกรรมที่มีความสำคัญและควรริเริ่มก่อน ได้แก่ เส้นใยและสิ่งทอ เช่น การผลิตเสื้อผ้าจาก PET ที่รีไซเคิลจากขวดพลาสติก และการพัฒนาสิ่งทอที่มีสมบัติพิเศษ โดยใช้วัสดุประเภทเดียว นอกจากนี้ ยังมีการจัดทำข้อเสนอทิศทางของอุตสาหกรรมสิ่งทอ Ideal Textile Industry 2030 อีกด้วย

สหภาพยุโรป (European Union: EU) ร่างแผนยุทธศาสตร์ด้านสิ่งทอที่ยั่งยืนของสหภาพยุโรป (EU Green Deal) มุ่งบรรลุเป้าหมายการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกลงร้อยละ 55 ภายในปี พ.ศ. 2573 และมุ่งสู่การเป็นเศรษฐกิจปลอดคาร์บอนหรือคาร์บอนเป็นศูนย์ ในปี พ.ศ. 2593 ทั้งนี้สภาพยุโรปได้สรุปผลกระทบของอุตสาหกรรมสิ่งทอต่อสิ่งแวดล้อม ดังนี้ อุตสาหกรรมสิ่งทอใช้ทรัพยากรนำ้ในกระบวนการผลิตสูง และเป็นอุตสาหกรรมที่ปล่อยมลพิษทางนำ้ประมาณร้อยละ 20 ของน้ำสะอาดทั่วโลก จากสีย้อมผ้าและสารเคมีที่ใช้เคลือบผ้า อุตสาหกรรมแฟชั่น เช่น การผลิตเสื้อผ้าและรองเท้า มีส่วนทำให้ปล่อยก๊าซคาร์บอนทั่วโลก ประมาณร้อยละ 10 และสูงสุดถึงร้อยละ 87 ของเสื้อผ้าที่ใช้แล้ว ถูกนำไปเผาหรือฝังกลบ ดังนั้น แผนยุทธศาสตร์ด้านสิ่งทอที่ยั่งยืนดังกล่าวมีเป้าหมายในการมุ่งพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอให้ฟื้นตัวจากวิกฤต COVID-19 อย่างยั่งยืน ได้แก่ เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของสินค้าสิ่งทอ นำหลักเศรษฐกิจหมุนเวียนมาใช้ในการผลิตสินค้า การบริโภค การจัดการของเสีย และการใช้วัตถุดิบรอบสอบในอุตสาหกรรมสิ่งทอ เพื่อออกแบบผลิตภัณฑ์ให้มีความทนทาน ใช้ซ้ำได้ ซ่อมแซมได้สะดวก เอื้อต่อการนำไปรีไซเคิล และประหยัดพลังงานในกระบวนการผลิตมากขึ้น อาทิ ส่งเสริมการออกแบบตามหลักการ Eco-design และเพิ่มการลงทุนในงานวิจัยและนวัตกรรมในอุตสาหกรรมสิ่งทอ ซึ่งจะเป็นอีกหนึ่งเครื่องมือที่จะช่วยให้สหภาพยุโรปเปลี่ยนสู่เศรษฐกิจหมุนเวียนที่ยั่งยืน เป็นกลางต่อสภาพภูมิอากาศและลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมให้น้อยที่สุด

ประเทศไทย (Thailand) ในส่วนของประเทศไทย ร่างแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (ปี พ.ศ. 2566-2570) หมุดหมายที่ 10 เป็นการพัฒนาโครงสร้างเศรษฐกิจ BCG ของประเทศ พร้อมกับการพัฒนาศักยภาพของภาคธุรกิจไทย ทั้งธุรกิจขนาดใหญ่และ SMEs โดยคำนีงถึงกระแสผู้บริโภคที่เปลี่ยนไปที่ต่างให้ความสำคัญต่อการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ การส่งเสริมสินค้าและบริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม มุ่งสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน เพื่อเป็นการเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของสินค้าไทยในตลาดต่างประเทศ โดยเฉพาะกลุ่มอุตสาหกรรมสิ่งทอ

ส่วน ‘ข้อตกลงปารีส (Paris Agreement)’ เป็นข้อตกลงระหว่างประเทศที่มีเป้าหมายสำคัญ คือ การควบคุมการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลกเฉลี่ยทั่วโลกให้ต่ำกว่า 2.0 ๐C เทียบกับระดับก่อนยุคอุตสาหกรรม โดยจะพยายมรักษาการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิฌแฉลี่ยให้น้อยลงไปจนต่ำกว่า 1.5 ๐C และประเทศสมาชิกต่าง ๆ แสดงเจตจำนงและมีเป้าหมายร่วมกันในการลดปริมาณการปล่อยคาร์บอนไดออกไซด์สู่ชั้นบรรยากาศให้มากที่สุดและเร่งด่วนที่สุด ซึ่งประเทศต่าง ๆ จะเป็นผู้กำหนดเป้าหมายและจัดทำแผนดำเนินการให้สอดคล้องกับบริบทของแต่ละประเทศ สำหรับเป้าหมายการลดก๊าซเรือนกระจกของไทย คือ การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกร้อยละ 20-25 จากกรณีปกติ ทุกภาคส่วนเศรษฐกิจ ภายในปี พ.ศ. 2573 ยุทธศาสตร์ระยะยาวในการพัฒนาการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่ำ หรือ Carbon neutrality ภายในปี พ.ศ. 2593 และเป้าหมายการปล่อนก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ หรือ Net Zero Emission ภายในปี พ.ศ. 2608

ที่มา : 

1) รศ.ดร.ธำรงรัตน์ มุ่งเจริญ.  “สิ่งทอไทยพร้อมรับมาตรการคาร์บอนไหม.” [ออนไลน์] 2566. [สืบค้นวันที่ 5 มกราคม 2566]. สืบค้นจาก : https://fb.watch/iTdJJ78vIK/ 

2)  ดร.พงษ์วิภา หล่อสมบูรณ์.  “มาตรการคาร์บอนกับอุตสาหกรรมสิ่งทอ.” [ออนไลน์] 2566. [สืบค้นวันที่ 5 มกราคม 2566]. สืบค้นจาก : https://fb.watch/iTdJJ78vIK/  

เรียบเรียง : ศูนย์ข้อมูลฯ (แผนกข้อมูลอุตสาหกรรม) สถาบันพัฒนาอุตสาหกรรมสิ่งทอ